ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΚΗΣ ΡΙΝΙΤΙΔΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΩΡΛ ΑΛΛΕΡΓΙΩΝ [ΜΕΡΟΣ Α΄]
|
| Πάγκαλος Άρης |
| Ωτορινολαρυγγολόγος, Άγιος Νικόλαος, Λασιθίου, Κρήτης, Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογικής Αλλεργίας, Ανοσολογίας και και Ρογχοπαθειών, Ηρ. Πολυτεχνείου 8, Αγ. Νικόλαος 721 00 2841 089100, 6976766226 |
|
| Γκόλας Ευάγγελος |
| Ωτορινολαρυγγολόγος, Ιωάννινα, Αντιπρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας ΩΡΛ Αλλεργίας, Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών, Καλιάφα 1, Ιωάννινα 453 32, 2651 049006, .(JavaScript must be enabled to view this email address) http://www.egolas.gr |
|
| Μουσούρος Νίκος |
| Ωτορινολαρυγγολόγος, Άργος, Γεν. Γραμματέας της Ελληνικής Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογικής Αλλεργίας, Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών |
|
| Κλούτσος Γεώργιος |
| Διευθυντής ΩΡΛ Κλινικής Τζανείου Νοσ.. Πειραιώς, Διδάκτωρ της Ιατρικής Σχολής Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, τ.Ταμίας της Ελληνικής Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογικής Αλλεργίας, Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών |
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΑΣ, ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΡΟΓΧΟΠΑΘΕΙΩΝ (Ε.Ε.ΩΡΛ.Α.Α.Ρ.)
ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΚΗΣ ΡΙΝΙΤΙΔΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΩΡΛ ΑΛΛΕΡΓΙΩΝ
 |
 |
Υπό του Διοικητικού Συμβουλίου της Ε.Ε.ΩΡΛ.Α.Α.Ρ
και 105 μελών της Ελληνικής Εταιρείας Ωτορινολαρυγγολογικής Αλλεργίας, Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών, που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ταυτόχρονη αντιμετώπιση της Αλλεργικής Ρινίτιδας και των Ωτορινολαρυγγολογικών Αλλεργικών παθήσεων , που επί σειρά ετών συνεργάζονται στενά με το Δ.Σ. της Εταιρείας, ανταλλάσσοντας διαγνωστικές και θεραπευτικές απόψεις και εμπειρίες επί του θέματος.
Εκδόσεις ΄΄Βελλεροφόντης΄΄
Κόρινθος 2013
Μέλη της Ελληνικής Εταιρείας ΩΡΛ Αλλεργίας Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδας και των ΩΡΛ Αλλεργικών παθήσεων
|
1. Αντωνίου Αναστασία, Καβάλα
2. Αποστολόπουλος Κωνσταντίνος, Καλαμάτα |
35. Μουσούρος Νίκος, Άργος 36. Λυτρίδης Κωνσταντίνος, Λειβαδιά, 37. Μάλαμας Χρήστος, Καλαμάτα 38. Μαραγκός Παρασκευάς, Αθήνα 39. Μαστροπέτρος Δημήτριος, Χίος 40. Ματεέσκου Κάρμεν, Φιλιάτες 41. Μιχάλαρος Χρήστος, Ρόδος 42. Μπάκος Σωτήριος, Αθήνα 43. Μπαρδάνης Ιωάννης, Ικαρία, 44. Μπατζακάκης Δημήτριος, Λάρισα 45. Μπιζάκης Ιωάννης, Λάρισα 46. Μπόγρης Κωνσταντίνος, Ηράκλειο, Κρήτης 47. Μπουρολιάς Κωνσταντίνος, Χανιά, Κρήτης 48. Νικολού Χαράλαμπος, Ρόδος 49. Νοφάλ Φαράχ, Σέρρες 50. Νταβίλης Δημήτριος, Αθήνα 51. Ντουμάζιος Σταύρος, Αμφιλοχία 52. Οικονόμου Φαίδρα, Αθήνα 53. Παπαγεωργίου Ευστράτιος, Αθήνα 54. Παπαδάκης Χαρίτων, Χανιά 55. Παπαδρόσος Ηλίας, Άμφισσα 56. Παπαθανασίου Κωνσταντίνος, Νίκαια 57. Παπανίκος Ιωάννης, Πάτρα 58. Παπασπύρου Κωνσταντίνος 59. Παπασπύρου Σπύρος 60. Παταρίδου Ανατολή, Αθήνα 61. Παυλάκης Σπύρος, Καλαμάτα 62. Πετρίδης Δημήτριος, Θεσσαλονίκη 63. Πιτσικάκης Κωνσταντίνος, Σύρος 64. Πυργάκης Αναστάσιος, Αθήνα 65. Ραγίντ Σαμαάν Αντώνιος, Εύβοια 66. Ραχωβίτσας Δημήτριος, Θεσσαλονίκη 67. Ρηγάτος Θεοφάνης, Αθήνα 68. Ρίζος Βασίλειος, Μαρούσι 69. Ροδίτης Βασίλειος, Ρόδος |
69. Ροδίτης Βασίλειος, Ρόδος 70. Σαββίδης Διονύσιος, Μεσολόγγι 71. Σαλμάν Αλή, Αθήνα 72. Σαμψάκης Ιωάννης, Αθήνα 73. Σάνδρης Βασίλειος, Λάρισα 74. Σημαντηράκης Χρήστος, Ηράκλειο 75. Σκορδίας Παναγιώτης, Καλαμάτα 76. Σκουλάκης Χαράλαμπος, Βόλος 77. Σούλης Ιωάννης, Ζάκυνθος 78. Στάθη Ελένη, Αθήνα 79. Σταμάτης Ιωάννης, Πύργος Ηλείας 80. Στρατουδάκη Ρωξάνη, Ηράκλειο 81. Σφήκας Δημήτριος Αθήνα 82. Σφήκας Θεόδωρος, Θεσσαλονίκη 83. Ταραράς Βασίλειος, Αθήνα 84. Τζαμάλ Ζαχαρίας, Λειβαδιά 85. Τζαμαλής Κωνσταντίνος, Μεσολόγγι 86. Τζίντζος Συμεών, Τρίπολη 87. Τουτούνη Χαρίκλεια, Άργος 88. Τρουμπούκης Δημήτριος, Αθήνα, 89. Τσαγκαράκης Μύρων, Θεσσαλονίκη 90. Τσακιροπούλου Ευαγγελία, Θεσσαλονίκη 91. Τσενώλη Έλη, Έδεσσα 92. Τσικνιά Παναγιώτα, Φιλιπιάδα 93. Τσιτηρίδης Ιωάννης, Λάρισα 94. Τύρος Κωνσταντίνος, Μοσχάτο 95. Υακίνθου Άννα, Θεσσαλονίκη 96. Υπερήφανος Δημήτριος, Αθήνα 97. Φιλίππου Ματθαίος, Αθήνα 98. Χαλκίδου Αικατερίνη, Αθήνα 99. Χάρδας Νικόλαος, Πύργος Ηλείας 100. Χατζάκης Ιωάννης, Ηράκλειο, Κρήτης 101. Χατζηιωάννου Ιωάννης, Νίκαια, 102. Χατζόγλου Αριστείδης, Κοζάνη 103. Χομσίογλου Ηλίας, Αλεξανδρούπολη, 104. Χρυσαΐτης Ιωάννης, Πειραιάς 105. Ψαρουδάκης Δημήτριος, Μαρκόπουλο, Αττική |
ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ ΤΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΚΗΣ ΡΙΝΙΤΙΔΑΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΩΡΛ ΑΛΛΕΡΓΙΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ
Copyright: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΩΤΟΡΙΝΟΛΑΡΥΓΓΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΑΣ, ΑΝΟΣΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΡΟΓΧΟΠΑΘΕΙΩΝ (Ε.Ε.ΩΡΛ.Α.Α.Ρ.)
Εκδόσεις ΄΄Βελλεροφόντης΄΄: Κόρινθος 2013
Οι ωτορινολαρυγγολόγοι διεθνώς αντιμετωπίζουν ασθενείς με ρινίτιδα και είναι υποχρεωμένοι να κάνουν ακριβή διάγνωση αυτής της φλεγμονής του ρινικού βλεννογόνου, η οποία πολλές φορές επεκτείνεται προς το βλεννογόνο των παραρρινίων κοιλοτήτων, το βλεννογόνο της ευσταχιανής σάλπιγγας και του μέσου ωτός ή άλλοτε προς τον λάρυγγα και το κατώτερο αναπνευστικό σύστημα.
Η ρινίτιδα διακρίνεται στην αλλεργική και τη μη αλλεργική. Η αλλεργική ρινίτιδα μπορεί να είναι εποχική ή ολοετής και εκδηλώνεται στα ευαισθητοποίημένα, προς περιβαλλοντογενή αλλεργιογόνα, άτομα, όταν ο ρινικός βλεννογόνος τους διεγείρεται από τα αλλεργιογόνα και εκδηλώνει πρώιμες και όψιμες αντιδράσεις [59, 60].
H αλλεργική ρινίτιδα για να προκληθεί πρέπει να μεσολαβήσει η παρουσία ειδικών ανοσοφαιρινών. Τα αλλεργιογόνα κλινικής σημασίας, στα οποία οφείλεται η αλλεργική ρινίτιδα και οι λοιπές ΩΡΛ αλλεργικές παθήσεις οφείλονται σε αλλεργιογόνους γυρεόκοκκους, ακάρεα της σκόνης του σπιτιού, μύκητες, επιθήλια και λοιπά αλλεργιογόνα οικόσιτων ζώων (σκύλος, γάτα, πτηνά), διάφορες τροφές και επαγγελματικά αλλεργιογόνα.
Τα ακάρεα της σκόνης του σπιτιού συνήθως προκαλούν ολοετή αλλεργική ρινίτιδα και στο κυτταρολογικό ρινικό επίχρισμα παρατηρείται υψηλότερος αριθμός βλεννοεκκριτικών κυττάρων (βλεννοεκκριτική μεταπλασία), που είναι μια κατάσταση τυπικής χρόνιας φλεγμονής.
Η αλλεργική ρινίτιδα, μικροσκοπικά χαρακτηρίζεται από διήθηση του ρινικού βλεννογόνου με φλεγμονώδη κύτταρα, όπως τα ηωσινόφιλα, μαστοκύτταρα, ουδετερόφιλα και τα λεμφοκύτταρα, τα οποία εκλύουν χημικούς μεσολαβητές, που ευθύνονται για τις κλινικές εκδηλώσεις της νόσου, όπως το μπούκωμα της μύτης, ο κνησμός, η ρινική καταρροή και οι πταρμοί.
Στις περιπτώσεις αλλεργικής ρινίτιδας, η οποία οφείλεται σε μικρές συγκεντρώσεις αλλεργιογόνων, οι οποίες (όμως) επιμένουν για μακρύ χρονικό διάστημα, όπως τούτο παρατηρείται στην ολοετή αλλεργική ρινίτιδα, παρατηρείται μικροσκοπικά η ύπαρξη μιας μικρής επίμονης φλεγμονής με σπάνια παρουσία ηωσινοφίλων. Σε σπάνιες περιπτώσεις που μικροσκοπικά παρατηρούνται μαστοκύτταρα, ως αποκοκκιωματικά κύτταρα, διαμορφώνεται μια χρόνια κλινική κατάσταση, που κυρίως συνοδεύεται από μπούκωμα της μύτης και την παραγωγή ρινικών εκκρίσεων.
Στην εποχική αλλεργική ρινίτιδα το ρινο-κυτταρογράφημα μπορεί να αλλάζει ανάλογα με την εποχή. ¨Όταν τα αλλεργιογόνα είναι παρόντα στο ρινοκυτταρογράφημα υπάρχουν ουδετερόφιλα, λεμφοκύτταρα, ηωσινόφιλα και μαστοκύτταρα, των οποίων τα κοκκία έχουν θραυστεί και έχουν απελευθερωθεί οι χημικοί μεσολαβητές της φλεγμονής. .
Στην περίπτωση που δεν υπάρχουν αλλεργιογόνα η κυτταρολογική εξέταση θα είναι αρνητική και λείπουν τα κλινικά συμπτώματα της νόσου, ιδιαίτερα 30 ημέρες μετά από το τέλος της αλλεργιογόνου ανθοφορίας ή γύρωσης (pollination).
Το είδος της φλεγμονής που ανιχνεύεται στην κυτταρολογική εξέταση του ρινικού επιχρίσματος σχετίζεται μια με το στάδιο, στο οποίο βρίσκεται η αλλεργική ρινίτιδα, όπως τούτο έχει ταξινομηθεί από την ARIA
ΣΧΕΣΗ ΤΗΣ ΑΛΛΕΡΓΙΚΗΣ ΡΙΝΙΤΙΔΑΣ ΜΕ ΤΙΣ ΛΟΙΠΕΣ ΩΡΛ ΑΛΛΕΡΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙς ΚΑΙ ΤΟ ΑΣΘΜΑ
Εισαγωγή
Με επιδημιολογικές και πειραματικές μελέτες έχει ερευνηθεί τα τελευταία δέκα έτη η σύνδεση μεταξύ της αλλεργικής ρινίτιδας, της αλλεργικής χρόνιας ρινοκολπίτιδας, της καθ' υποτροπήν μέσης εκκριτικής ωτίτιδας, της αλλεργικής καθ'υποτροπήν λαρυγγίτιδας, της αλλεργικής ρινοεπιπεφυκίτιδας και του αλλεργικού άσθματος (1, 2, 3) . Η διάγνωση των παραπάνω κλινικών οντοτήτων γίνεται από τους ωτορινολαρυγγολόγους στην καθ'ημερινή ΩΡΛ πράξη. ¨οσοπι ωτορινολαρυγγολόγοι είναι εκπαιδευμένοι στην ΩΡΛ αλλεργία μπορούν και διαγιγνώσκουν τις παραπάνω παθολογικές κατασατάσεις και τις θεραπεύουν με τα κλασσικά αντιαλλεργικά φάρμακα και ριζικά με την υπογλώσσια ανοσοθεραπεία.
Η ικανότητα των ωτορινολαρυγγολόγων να να θεραπεύουν ριζικά την αλλεργική ρινίτιδα οδηγεί στην πρόληψη της εκδήλωσης της αλλεργικής ρινοκολπίτιδας, της αλλεργικής εκκριτικής μέσης ωτίτιδας, της αλλεργικής καθ'υποτροπήν λαρυγγίτιδας και του αλλεργικού άσθματος άσθματος.
Οι ωτορινολαρυγγολόγοι ανακαλύπτουν συνήθως το άσθμα στη γένεσή του, όταν τους επισκέπτονται οι ασθενείς για την αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της αλλεργικής ρινίτιδας, που είναι εντονότερα και επικρατέστερα από αυτά του άσθματος, σε αυτή τη φάση .
Στην Ελληνική Εταιρεία Ωτορινολαρυγγολογικής Αλλεργίας, Ανοσολογίας και Ρογχοπαθειών, υπάρχουν ωτορινολαρυγγολόγοι, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη μελέτη της σχέσης της αλλεργικής ρινίτιδας και του άσθματος, καθώς και στην αντιμετώπιση και πρόληψή τους.
Η παρούσα μονογραφία γράφτηκε με πρωτοβουλία των μελών του Δ.Σ. της Ε.Ε.ΩΡΛ.Α.Α.Ρ . Πριν από τη συγγραφή έχει προηγηθεί πολυετής διασταύρωση διαγνωστικών και θεραπευτικών απόψεων των μελών του Δ.Σ. με 105 Ωτορινολαρυγγολόγους, που έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ταυτόχρονη αντιμετώπιση της αλλεργικής ρινίτιδαςτων ΩΡΛ αλλεργικών παθήσεων, της αλλεργικής ρινοεπιπεφυκίτιδας και του άσθματος, του οποίου προηγείται η αλλεργική ρινίτιδα ή συνυπάρχει η αλλεργική ρινίτιδα και το άσθμα.
Οι απόψεις τους και οι γνώσεις τους, που μας μεταβίβασαν υπήρξαν πολύτιμες. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι δεν υπάρχουν πιθανόν και άλλες απόψεις και από άλλους συναδέλφους. Γίνεται κατανοητό ότι η επικοινωνία με περισσότερα από 400 μέλη που διαθέτει η Ε.Ε.ΩΡΛ.Α.Α.Ρ και η συζήτηση ενός τόσο σοβαρού θέματος δεν είναι απλή, ούτε εύκολη. Βεβαίως όποιος συνάδελφος έχει να προσθέσει και άλλες γνώσεις στις όσες παρατίθενται στην παρούσα μονογραφία, το Δ.Σ. της Ε.Ε.ΩΡΛ.Α.Α.Ρ θα τις επεξεργαστεί και θα τις εκδώσει στην επόμενη έκδοση της παρούσης.
Για τη συγγραφή της παρούσης μονογραφίας ελήφθησαν υπόψη οι καταγραμμένες στη διεθνή βιβλιογραφία γνώσεις και εμπειρίες, καθώς και οι κατευθυντήριες οδηγίες διεθνών οργανισμών που ασχολούνται με την αλλεργική ρινίτιδα, αλλεργική καθυποτροπήν ρινοκολπίτιδα, αλλεργική μυκητιασική ρινοκολπίτιδα, αλλεργική καθ’υποτροπήν εκκριτική μέση ωτίτιδα, αλλεργική καθ’υποτροπήν λαρυγγίτιδα, αλλεργικό άσθμα σε ασθενείς με ταυτόχρονη αλλεργική ρινίτιδα.
Ο στόχος των κατευθυντήριων αρχών δεν είναι η υποχρεωτική δέσμευση των συναδέλφων να εφαρμόζουν τις παρούσες οδηγίες σε κάθε περίπτωση, αλλά η εφαρμογή των αποδεκτών και καθιερωμένων αποτελεσματικών γνώσεων διάγνωσης, αντιμετώπισης, ριζικής θεραπείας της αλλεργικής ρινίτιδας και πρόληψης ή σωστής και έγκαιρης θεραπείας των λοιπών ΩΡΛ αλλεργικών παθήσεων και του άσθματος (61).
Ρινοκυτταρογράφημα των ασθενών με ρινίτιδα
Στους ασθενείς με αλλεργική ρινίτιδα, κάθε ηλικίας στο ρινοκυτταρογράφημά τους υπάρχουν ηωσινόφιλα. Όμως αν παρατηρηθούν ενδοκυττάρια και εξωκυττάρια βακτηρίδια, αυτό είναι σημείο λοίμωξης (αλλεργική ρινοκολπίτιδα).
Σε οποιαδήποτε ηλικία μπορεί να διαγνωστούν διάφορες μορφές χρόνιων μη αλλεργικών ρινοπαθειών, όπως η μη αλλεργική ρινίτιδα με ηωσινοφιλία [Non Allergic Rhinitis with Eosinophils (NARES)] , μη αλλεργική ρινίτιδα με μαστοκύτταρα [Non Allergic Rhinitis with Mast cells (NARMA)], μη αλλεργική ρινίτιδα με ουδετερόφιλα [Non Allergic Rhinitis with Neutrophils (NARNE)] και μη αλλεργική ρινίτιδα με ηωσινοφιλία και μαστοκύτταρα [Non Allergic Rhinitis with Eosinophils and Mast cells (NARESMA)] (61, 62).
Αυτές οι κυτταρικές ρινοπάθειες εμφανίζουν προοδευτική εξέλιξη, έντονα συμπτώματα και οδηγούν συνοδεύονται και από επιπλοκές από τα παρακείμενα ανατομικά μόρια (ρινοκολπίτιδα, καθ’υποτροπήν μέση ωτίτιδα, αδενοειδίτιδα) καθώς και από πιο απομακρυσμένες επιπλοκές, όπως η βρογχίτιδα, πνευμονίτιδα, άσθμα και ρινοβρογχικό σύνδρομο. ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ ΣΤΟ Β΄ΜΕΡΟΣ
Το παρόν άρθρο προστατεύεται από το νόμο περί πνευματικής ιδιοκτησίας. Απαγορεύεται η μερική ή ολική αντιγραφή και χρήση του στο διαδίκτυο ή οποιοδήποτε άλλο έντυπο μέσο, εκτός και αν ζητηθεί έγγραφη άδεια από τον ιδιοκτήτη της παρούσας ιστοσελίδας.
